Çekia e cila aktualisht mban presidencën e Bashkimit Europian ka kërkuar pezullimin e lëvizjes pa viza për Ballkanin Perëndimor. Shkak për këtë qëndrim është bërë numri i madh i emigrantëve të paligjshëm që po hyjnë në territorin e Bashkimit Europian duke përdorur Shqipërinë dhe Serbinë.
Fakti që Serbia dhe Shqipëria kurrë nuk i përafruan plotësisht listat e tyre të heqjes së vizave jashtë shtetit me BE-në, pavarësisht se ata gëzojnë udhëtimin pa viza në bllok “kontribuon në rritjen e numrit të emigrantëve të parregullt që hyjnë në BE nëpërmjet kësaj rruge”, tha presidenca çeke e BE-së. paralajmëruar në një memo të brendshme të së martës (11 tetor) dhe parë nga EUobserver.
“Shtetasit nga Turqia, Tunizia, India, Kuba dhe Burundi, në veçanti, hyjnë legalisht (pa viza) me ajër në Serbi (dhe nga disa prej këtyre vendeve edhe në Shqipëri) dhe një numër shumë i lartë lëviz në mënyrë të parregullt më tej drejt vendeve anëtare të BE-së. ”, thuhej në memorandum.
“Këto janë kombësi të pazakonta në rrugë dhe ekziston rreziku i një tendence në rritje,” shtoi ai.
Numri më i madh ende vjen nga Afganistani dhe Siria, me mbi 60,000 të zbuluar duke u përpjekur të hyjnë në mënyrë klandestine në BE në janar-gusht të këtij viti, krahasuar me 51,000 për të gjithë vitin e kaluar.
Por numri i njerëzve që vijnë nga Ballkani Perëndimor nga Burundi (259 deri më tani këtë vit krahasuar me zero vitin e kaluar) gjithashtu u rrit ndjeshëm. Numri i kubanëve (339 kundrejt 36), indianëve (4,469 kundrejt 557), tunizianëve (5,777 kundër 842) dhe turqve (6,186 kundër 1,652) gjithashtu u rrit.
“Shtetasit indianë po mbërrijnë në mënyrë të parregullt në BE pothuajse ekskluzivisht nëpërmjet rrugës së Ballkanit Perëndimor. E njëjta gjë vlen edhe për shtetasit kubanë,” thuhej në memorandumin çek.
“Për sa i përket tunizianëve dhe turqve, mbërritjet po rriten ndjeshëm në rrugën e Ballkanit Perëndimor, ndërsa ato janë të qëndrueshme ose në rënie në rrugët e tjera”, theksoi ai.
Trendi po ushtronte presion të ri mbi shtetet fqinje të BE-së, Austrinë, Kroacinë dhe Slloveninë. Hungaria ka ndërtuar një mur anti-migrant në kufirin e saj dhe nuk u përmend.
Por Kroacia dhe Sllovenia, për shembull, të cilat nuk panë asnjë kërkesë të vetme për azil nga Burundi, Kuba apo India vitin e kaluar, kishin më shumë se 1,700 gjithsej deri më tani këtë vit.
Gazeta çeke përvijoi një sërë idesh për reduktimin e numrave.
Këto përfshinin presionin diplomatik për Shqipërinë dhe Serbinë për të harmonizuar heqjet e vizave dhe për të rikthyer më shumë emigrantë të parregullt. Ato përfshinin gjithashtu dërgimin e rojeve kufitare të BE-së në shtetet e Ballkanit Perëndimor dhe presionin ndaj linjave ajrore për të parandaluar “abuzimin”.
Por nëse gjithçka tjetër dështoi, Praga, e cila mban presidencën e BE-së deri në fund të vitit, propozoi pezullimin e udhëtimit pa viza nga Shqipëria dhe Serbia.
“Në rast se përpjekjet diplomatike do të dështojnë, BE-ja duhet gjithashtu të përgatitet dhe të marrë në konsideratë një listë të masave të tjera që mund të përdoren, duke përfshirë edhe në kontekstin e mekanizmit të pezullimit të vizave,” thuhej në memorandum.
Problemi i Ballkanit Perëndimor vjen shtatë vjet pas të ashtuquajturës krizë emigrantësh të vitit 2015, kur më shumë se 1 milion refugjatë hynë në mënyrë të parregullt në BE, shumica e tyre nëpërmjet Evropës Juglindore.
Kjo shifër u zvogëlua nga pasojat e luftës në Ukrainë, me rreth 4.31 milionë ukrainas që kanë marrë “mbrojtje të përkohshme” në BE që kur Rusia pushtoi në shkurt.
Një memo e veçantë e presidencës çeke të BE-së, e datës së hënës, paralajmëroi se rreth 744,000 ukrainas ende në vend ka të ngjarë të largohen nga shtëpitë e tyre këtë dimër për shkak të dëmtimit të infrastrukturës së banesave dhe ngrohjes.